Blogs van naasten

Kun jij overal over praten met je naaste met DIS?

De delen

We kunnen niet overal over praten, maar vooral: niet op elk moment.

Ik ben de liefhebbende echtgenoot van mijn vrouw en kijk daardoor anders naar DIS dan bijvoorbeeld een therapeut of een lotgenoot. Haar boosheid kan mij persoonlijk raken. Ik kan me aangevallen voelen, ook als die boosheid niet per se tegen mij gericht is. Als mijn vrouw gedissocieerd is/raakt tijdens onze interactie, proberen we er later op terug te komen, want tijdens een dissociatie is een echt gesprek vrijwel onmogelijk. Het blijft echter complex, omdat meerdere delen volwaardig onderdeel zijn van mijn vrouw.

Soms vraag ik me af: met wie - welk deel - praat ik nu? Voorheen was het voor mij altijd gewoon mijn vrouw met wie ik sprak, ik zal haar M. noemen. De laatste tijd besef ik vaker dat ik misschien niet met de "gewone" M. praat, maar met een van de andere delen: het kleine bange meisje, het boze meisje of het deel dat eigenlijk niet wil leven, om er een paar te noemen. Zulke momenten zijn heel moeilijk. We kunnen dan geen gevoelige onderwerpen bespreken en ik kan niet werkelijk tot M. doordringen. Ik ben geen doorgewinterde therapeut die alle delen afzonderlijk op een specifieke manier kan aanspreken en eigenlijk wil ik dat ook niet. Ik wil met M. praten! Tegelijkertijd weet ik dat alle delen bij haar horen. Net als M. zal ook ik moeten accepteren dat die delen werkelijk onderdeel zijn van haar, voor altijd. Ik vind dat een lastig en heftig proces.

Gelukkig heb ik een goede vriend met wie ik mijn emoties en gevoelens kan bespreken als ik daar behoefte aan heb. Sporten helpt mij ook. Een onderwerp als intimiteit en seksualiteit vind ik wel lastig om met een vriend te bespreken. Dat kan voor mij niet zomaar; dat voelt gek. Over het algemeen zorg ik wel goed voor mezelf. En dat is ook nodig om de steun en toeverlaat voor mijn vrouw te kunnen blijven die ik graag wil zijn.

- Frank

Heb je het gevoel dat je het kunt merken als je naaste getriggerd wordt of switcht?

In het ziekenhuis

Het went nooit als mijn vrouw getriggerd wordt en vervolgens gedissocieerd raakt. Ik blijf het moeilijk vinden. Ik merk het de ene keer heel duidelijk, maar de andere keer ook niet. Communicatie is op dat moment het lastigst: ook al vermoed ik welk deel actief is, dan nog krijg ik nauwelijks contact. Regelmatig ligt dit ook aan mij: ik ben de partner, haar man en ik wil haar ook op die manier kunnen benaderen of aanspreken. Maar dat kan gewoon niet op zo'n moment; zeker niet als ze bijvoorbeeld switcht naar het deel van het kleine bange meisje.

Er zijn al veel situaties geweest waarin dit gebeurde. Eén die mij nog helder voor de geest staat, is een bezoek aan het ziekenhuis. Mijn vrouw had een afspraak bij een specialist in verband met haar heupproblemen en ik ging met haar mee. Het was een mannelijke arts, dat is sowieso al een ding. Soms vragen we om een vrouwelijke behandelaar, maar die is niet altijd beschikbaar. 

Het lukte mijn vrouw niet om voorafgaand aan het lichamelijk onderzoek te vertellen dat het ze moeilijk vond om aangeraakt te worden. Zelf had ik dat deze keer ook niet aangegeven en op het moment dat de arts mijn vrouw aanraakte, misschien zelfs al daarvoor, raakte ze gedissocieerd - zonder dat ik het doorhad. Vaak merk ik het wel op, maar ik had het deze keer gemist en alles leek 'OK'. Toch was er intern bij haar kennelijk heel veel gebeurd, dat begreep ik achteraf.

Hoewel ik als partner niet wil dat er zoiets gebeurt, is het niet altijd te voorkomen. Mijn vrouw en ik moeten ermee dealen. Toch blijf ik het super moeilijk vinden en ontstaat er vaak ook iets van een schuldgevoel bij mij: 'Had ik het niet kunnen voorkomen? Heb ik haar wel genoeg gesteund en geholpen?' Maar ja...

- Frank

Onderstaande tekst kan als triggerend worden ervaren

(onderwerp: suïcidaliteit).

Wist jij wat DIS was toen je

de diagnose van je naaste hoorde?

Nee, ik wist niets van DIS. Ik had weleens gehoord van een meervoudige persoonlijkheidsstoornis (MPS), maar in die omschrijving herkende ik mijn vrouw niet. Toen ik hoorde wat DIS was, verklaarde dat voor mij wel wat ik had meegemaakt met haar. 

En ik vond het ook best wel eng. Die delen, waar ze dus geen controle over heeft, kunnen haar dan zomaar overnemen. Bijvoorbeeld een deel dat heel bang is, zelfs voor mij, en dat niemand vertrouwt en erg achterdochtig is. Ik vond dat heel naar om te ervaren. Mijn vrouw die dan zelfs mij niet meer vertrouwt. 

Ik voelde me machteloos. In die situatie konden we niet meer samen zijn, ik wilde dat zelf niet want het was op deze manier niet veilig. In die periode is ze ook opgenomen geweest. Met pijn in mijn hart heb ik haar toen (tijdelijk) moeten laten gaan. 

Nog extremer was het toen het deel dat dood wilde dominant werd. Ik heb mijn vrouw toen van het treinstation moeten weghalen. Dit heeft heel veel met mij gedaan. Ik kan me nog goed het gecombineerde gevoel misselijkheid, verdriet en opluchting herinneren toen ik haar daar zag staan op het perron en ik me realiseerde dat ik gelukkig op tijd was.

- Frank

Hoe is het voor jou om naaste te zijn

van iemand met DIS?

Mijn cirkel, jouw cirkel

Toen ik mijn vrouw leerde kennen, leek er nog weinig aan de hand. We waren open en eerlijk naar elkaar en al snel wist ik van haar heftige verleden. Ik dacht: het zal wel goed komen, ik kan er wel mee dealen. In de loop der jaren werd het moeilijker.

Tijdens de verliefdheid leefden we op de bekende roze wolk maar later werden onderwerpen als intimiteit steeds lastiger. Ik vond het ingewikkeld om er mee om te gaan, en dacht dat ik iets fout deed. Dingen die voor mij vanzelfsprekend zijn, waren dat voor haar helemaal niet.

We hadden samen een keer een sessie bij een danstherapeute. Ik moest op de grond met een lint een cirkel om mij heen maken, en zij ook. Dat waren dan onze eigen "ruimtes". Mijn cirkel was heel groot zodat er makkelijk nog iemand bij kon. Maar mijn vrouw durfde niet in "mijn" cirkel te komen. Ze voelde niet de vrijheid of toestemming (van zichzelf) om dat te doen.

Ik vond dat zo bizar en ik dacht: "Hoe moeilijk kan het zijn om even een stap in mijn cirkel te zetten als ik je zo nadrukkelijk uitnodig?" Ik was vooral erg verbaasd. Tegelijkertijd was het een eye-opener, want ik realiseerde me toen nog meer, dat wat voor mij heel normaal is, dat voor mijn vrouw niet hoeft te zijn.

Later, toen ik intensiever bij de trauma-therapie betrokken werd, en ik mij er meer in ging verdiepen, ging ik alles steeds beter begrijpen. Nu is het onderdeel van ons dagelijks leven. Zeker niet makkelijk, maar we hebben beiden geleerd er een soort van mee om te gaan.

- Frank

Wat heeft jou geholpen om je naaste met DIS

beter te begrijpen?

Wederzijds begrip

Ik ben erg dankbaar dat mijn vrouw – die met DIS gediagnosticeerd is – mij toegang heeft gegeven tot haar binnenwereld. In de loop der jaren heb ik mij gerealiseerd hoe moeilijk dat voor haar is geweest en nog steeds is.

Toch was dat voor mij van essentieel belang; ik voelde me in beginsel echt buitengesloten. Er gebeurde van alles met haar waar ik de vinger niet goed op kon leggen. Ik ging het bij mezelf zoeken: wat doe ik fout? Ik heb op een gegeven moment aangegeven dat ik graag intensiever bij de therapie betrokken wilde zijn. Juist om het te snappen en haar beter te kunnen steunen. En het hielp mijzelf ook omdat ik me daardoor niet meer schuldig voelde.

Hoewel ik zelf geen DIS ‘heb’, is het nu wel onderdeel van mijn leven geworden. Ik weet dat er altijd triggers zullen zijn, onbedoeld veroorzaakt door mij, anderen of bepaalde situaties, en ze daardoor gedissocieerd kan raken. Maar het lukt ons om er mee om te gaan. Een bijzondere bijvangst is dat ik veel meer inzicht in mijn eigen gedrag gekregen heb. Daardoor heb ik ook een persoonlijke ontwikkeling doorgemaakt.

Ik heb bewondering voor de manier waarop mijn vrouw met haar DIS omgaat. Het is ongelooflijk dat ze er gewoon nog is, na alle vreselijke dingen die zijn voorgevallen in haar leven. Als levenspartner voel ik me verantwoordelijk om haar te helpen. Dat is best zwaar. Echter, soms kan of hoef ik ook gewoon niets doen en is het zoals het is. Ik zorg dan goed voor mijzelf. Dat weet en accepteert mijn vrouw ook. Dit wederzijdse begrip is voor ons heel belangrijk.

- Frank